2023’te AB’ye iltica başvuruları 1 milyonu aştı, Türkiye’den başvurular yüzde 82 arttı
AB’deki son veriler ışığında, sığınma başvurularındaki genel artışın bir parçası olarak Türkiye’nin yaptığı başvuruların da artış eğilimi göstermesi dikkat çekti.
Avrupa Birliği İltica Ajansı’nın (EUAA) çarşamba günü açıkladığı verilere göre, Avrupa Birliği’ndeki sığınma başvuruları 2023’te yüzde 18 artarak 1,14 milyona ulaştı.
Yeni veriler, sığınma taleplerinin 2015-2016 mülteci krizinden bu yana en yüksek seviyede olduğunu gösterdi.
27 AB üyesinin yanı sıra İsviçre ve Norveç’in de katıldığı çalışma sonucunda, geçen yıl sığınma başvurularında 2022’ye göre yüzde 18 artış yaşandı ve 1,1 milyon başvuru alındı.
En çok başvuru alan ülkeler
EUAA’nın son raporuna göre en fazla başvuru alan ülke, başvuruların yaklaşık üçte birinin yapıldığı Almanya oldu. Bu ülkeyi Fransa, İspanya ve İtalya takip etti.
Almanya, 2023 yılında, 334 bin başvuruyla, araştırmada değerlendirilen ülkelerdeki tüm başvuruların %29’unu alarak AB içindeki mülteciler için önde gelen varış noktası konumunu korudu.
Ancak Almanya’nın tek başına ikinci ve üçüncü en çok talep edilen ülkeler olan Fransa ve İspanya’nın toplamından daha fazla başvuru aldığını belirtmek ilginçtir.
Fransa 167 bin başvuruyla tüm başvuruların yüzde 15’ini, İspanya 162 bin başvuruyla yüzde 14’ünü, İtalya ise 136 bin başvuruyu aldı. Bu dört ülkeden alınan başvuruların sayısı toplu olarak, bu dönemde çalışmada incelenen 29 ülkeye yapılan tüm başvuruların üçte ikisinden fazlasını temsil etmektedir.
Suriyeliler açık ara önde
Taleplerde açık farkla Suriye’den gelenler ön sıralarda yer alırken, onu yine Afganistan takip ediyor.
2023 yılında 181 bin sığınma başvurusu yapan Suriyeliler, 2022 yılına göre yüzde 38 artışla en çok başvuru yapan ülke oldu.
Uzun yıllar başvuru yapan en büyük ikinci grup olan Afganlar, 2023’te de bu konumunu korudu ancak başvuru oranı düşen tek ülke olarak öne çıktı. 2023’te Afganlar 114.000 başvuruyla 2022’ye göre %11 daha az başvuru yaptı.
Türkiye’den başvurularda gözle görülür artış
En dikkat çekici artışı ise Türkiye’den başvurular gösterdi. Türk vatandaşları 2022 yılına göre yüzde 82 artışla yaklaşık 100 bin 870 sığınma başvurusunda bulundu.
İlk başvuru olarak değerlendirilen bu 96 bin 147 başvurunun 37 bin 841’i karara bağlanırken, 83 bin 964 başvurunun değerlendirilmesi sürüyor. 10 bin 457 başvuru geri çekildi. Hedef ülke tarafından başka bir ülkeye 94 başvuru yönlendirildi.
Başvuruların çoğu Almanya’dan yapıldı. Bu ülkeyi Fransa ve Avusturya takip etti.
Rapora göre Türklerin sığınma başvurularını kabul etme oranlarında son dört yılda istikrarlı bir düşüş yaşandı. 2019 yılında yüzde 54 olan başvuru kabul oranı 2023 yılında yüzde 25’e düştü.
Öne çıkan diğer ülkeler
Güney Amerika: Venezuela ve Kolombiya’dan gelen başvurular 2022’ye göre üçte bir oranında arttı. Bu iki ülkenin vatandaşları, çoğu İspanya’ya olmak üzere 60 binden fazla başvuruda bulundu.
Kuzey Afrika: Fas ve Mısır vatandaşları yaklaşık 31 bin ve 27 bin başvuru yaptı ancak varış ülkeleri farklıydı. Faslılar çoğunlukla Avusturya’ya, Mısırlılar ise çoğunlukla İtalya’ya başvurdu.
Afrika: Gine ve Fildişi Sahili vatandaşları, çoğu Fransa’da olmak üzere 20 binin üzerinde başvuruda bulundu.
Filistinlilerin durumu
Çalışma raporunda, sığınmacıların uyruklarının farklı şekillerde kaydedilmesi nedeniyle tam sayısını belirlemenin zor olabileceğine dikkat çekilerek, vatansızlık tanımının ülkeden ülkeye farklılık göstermesinin önemli rol oynadığı belirtiliyor.
REKLAMBu durum özellikle Hamas’ın 7 Ekim’de İsrail’e yönelik saldırıları ve sonrasında İsrail’in Gazze’de başlattığı savaş nedeniyle yerlerinden edilen Filistinlilerde ortaya çıktı. Filistin’in AB ülkeleri, İsviçre ve Norveç tarafından devlet olarak tanınmaması durumu karmaşıklaştırsa da, bazı tutarsız verilere rağmen giderek daha fazla Filistinlinin bu ülkelere sığınma talebinde bulunduğu ortaya çıktı.
Bunun sonucunda Filistinlilerin 2023 yılında AB, İsviçre ve Norveç’e yaptığı başvuru sayısı 11.000 civarına çıkarak şimdiye kadar kaydedilen en yüksek sayıya ulaştı. Bu rakam 2022 yılına göre üçte iki oranında bir artışa işaret ediyor.
Rapora göre özellikle Yunanistan’a yapılan başvuru sayısının aynı dönemde iki katından fazla artması ve bunların neredeyse tamamının ilk kez yapılan başvurular olması, başvuranların AB ülkelerine yeni geldiklerini gösteriyor. Ancak mevcut veriler bu kişilerin özel durumlarına ilişkin ayrıntılı bilgi sağlamamaktadır.
Ukraynalıların durumu
Sığınma taleplerindeki artışın ötesine geçen bir diğer durum da Ukraynalıları ilgilendiriyor; Ukrayna’dan yerinden edilen dört milyonu aşkın kişi geçici korumadan yararlanıyor ve Avrupalılar ülkelerine gelen korumaya ihtiyaç duyan toplam insan sayısına önemli bir katkı sağlıyor.
2023 yılı sonu itibarıyla Rusya’nın büyük çaplı işgali sonrasında ülkelerinden kaçan ve Avrupa ülkelerinde geçici korumadan yararlanan Ukraynalıların sayısı 4,4 milyona ulaştı.
REKLAMBu kişilerin en çok sığındığı ülke Çek Cumhuriyeti olurken, onu Bulgaristan, Estonya, Litvanya ve Polonya takip etti.
